Đăng cai World Cup: Bài học "voi trắng" và mặt trái của giải đấu đắt giá nhất hành tinh

Đăng cai World Cup mang đến một lợi thế lớn về du lịch, ngoại thương cho quốc gia tổ chức, nhưng đồng thời họ cũng phải trả một cái giá rất lớn.
Đăng cai World Cup: Bài học "voi trắng" và mặt trái của giải đấu đắt giá nhất hành tinh

Đối với kế hoạch đăng cai World Cup 2022 từ ngày 20/11 đến ngày 18/12, chính phủ Qatar đã phải chi khoảng 229 tỷ USD cho chương trình - khiến nó trở thành giải đấu đắt giá nhất từ ​​trước đến nay. Số tiền đó cao gần gấp năm lần tổng số tiền 48,63 tỷ USD được chi cho các sự kiện bóng đá quốc gia từ năm 1990 đến năm 2018. Qatar đã dành hơn một thập kỷ để chuẩn bị cho giải đấu năm 2022, và hiện nay phải bỏ ra số tiền lên tới 500 triệu USD mỗi tuần để tăng tốc chuẩn bị.

Để giành quyền đăng cai World Cup có thể là một quá trình kéo dài hàng năm. Một quốc gia phải gửi đề xuất đấu thầu liệt kê lý do tại sao nó mang lại ý nghĩa tài chính đối với cơ quan quản lý bóng đá quốc tế, cũng như cách nó sẽ phục vụ mục tiêu cải thiện phạm vi tiếp cận toàn cầu của môn thể thao này. FIFA sẽ chấm điểm các đề xuất từ ​​hai hạng mục chính: cơ sở hạ tầng và thương mại. Chín tiêu chí được cân nhắc theo mức độ quan trọng khác nhau, với các sân vận động được coi là quan trọng nhất. Miễn thuế cũng là một yếu tố chủ chốt khác khi chính quyền địa phương biến các sân vận động và địa điểm liên quan đến World Cup thành các khu vực miễn thuế.

Ba nguồn thu nhập chính cho FIFA đến từ phát sóng, bán vé và doanh thu tiếp thị. Cơ quan cũng phân bổ tài trợ cho quốc gia đăng cai để trang trải các hoạt động chung của giải đấu. Trong năm 2022, FIFA đã chi khoảng 1,7 tỷ USD cho Qatar, bao gồm 440 triệu USD tổng tiền thưởng cho các đội.

World Cup 2022 tại Qatar dự kiến ​​sẽ mang về doanh thu 4,7 tỷ USD.

đăng cai World Cup

Bên cạnh đó, các quốc gia đăng cai dựa vào tác động kinh tế thu được từ giải đấu để tạo ra doanh thu, trong đó có cả tác động kinh tế ngắn hạn và dài hạn. Sự gia tăng du lịch, lưu trú tại khách sạn, tạo việc làm và chi tiêu trên mức trung bình tại các nhà hàng và doanh nghiệp địa phương là những ví dụ về các chỉ số kinh tế ngắn hạn.

Và tất nhiên, có vô số những mặt trái đáng kể khi một nước chủ nhà đăng cai World Cup. Việc chi tiêu quá mức cho cơ sở hạ tầng và sân vận động đã khiến họ phải gánh thêm một khoản nợ khổng lồ và đối mặt với tình trạng cơ sở hạ tầng “voi trắng" (Voi trắng là một khoản đầu tư mà có giá trị hoặc mức độ hữu ích không phù hợp với chi phí để duy trì nó) ở địa phương sau khi giải đấu kết thúc.

đăng cai World Cup

Hãy nhìn vào Brazil: Chi phí tổ chức cho World Cup 2014 được ước tính lên tới 11,6 tỷ USD khi quốc gia này cần xây dựng những con đường mới, đường vận chuyển, sân vận động và khách sạn. Nhưng giờ đây, Sân vận động Mane Garrincha ở Brasilia, với chi phí xây dựng gần 1 tỷ USD, đang được sử dụng làm kho đỗ xe buýt. Trong khi đó, những người biểu tình đã chỉ trích cả FIFA và các quan chức chính quyền địa phương, nói rằng số tiền tài trợ được sử dụng đáng nhẽ nên dành cho dịch vụ xã hội cho người dân hơn là cho các sân vận động bóng đá.

Bên cạnh đó, việc bước lên sân chơi thế giới cũng đã đưa ra ánh sáng những cáo buộc tham nhũng, đặt ra nghi vấn về quy trình tuyển chọn của FIFA. Năm 2015, 41 quan chức FIFA đã bị truy tố về các tội danh hối lộ, gian lận, và tham nhũng rửa tiền. Hơn nữa, vào năm 2016, Tổ chức Ân xá Quốc tế lần đầu tiên báo cáo về nhiều vi phạm nhân quyền xuất phát từ áp lực mà Qatar phải chịu để có thể đáp ứng thời hạn năm 2022. Khoảng 1,7 triệu lao động nhập cư chiếm 90% tổng lực lượng lao động ở Qatar, và hầu như tất cả họ đều bị trả lương thấp và phải chịu điều kiện sống và làm việc dưới mức trung bình.

Phải thừa nhận rằng, việc một số quốc gia tổ chức các giải đấu này có thể là một ý tưởng không tuyệt vời như ta nghĩ, và những ảnh hưởng tiêu cực đã khiến sự kiện nhiều lần vấp phải phản đối. Nhưng lịch sử cho thấy rằng việc đăng cai FIFA World Cup vẫn luôn được coi là một vinh dự và kỳ vọng lớn vì bóng đá luôn là môn thể thao phổ biến nhất thế giới với hơn 5 tỷ người hâm mộ toàn cầu.

Có thể bạn quan tâm