Theo chân người Khmer qua biên giới Kà Tum
Hai tay vít ga chiếc xe máy đời mới vượt qua những con đường lọc xọc đất đỏ trên cung đường qua biên giới Kà Tum sang Việt Nam, Thon – chàng trai người Khmer đến từ tỉnh Memot (Campuchia) vừa thoăn thoắt up ảnh check-in dưới bức tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn lên facebook, vừa hớn hở inbox với bạn bè.
- Núi Bà Đen năm nay đẹp lắm, toàn hoa là hoa. Hoa phủ đầy trên đỉnh núi. Hoa hồng, hoa cúc, hải đường, phi yến, xác pháo…, hoa nào cũng có. Đến hoa tulip mình chỉ biết có ở Hà Lan cũng được trồng trên núi Bà Đen, lạ quá.
- Sao anh biết đến núi Bà Đen mà chạy xe máy qua biên giới đến tận đây vậy?
- Ô, núi Bà Đen nổi tiếng ở Campuchia lắm, ai cũng biết hết á. Các sư thầy bên nước chúng tôi sang đây hành hương nhiều lắm. Còn tôi năm nào chẳng qua đây chơi ít nhất một lần.
Hoá là vậy, núi Bà Đen không phải là ngọn núi thiêng của riêng người Tây Ninh, của riêng người Việt, mà những người láng giềng như Campuchia, Thái Lan, Lào…, với tín ngưỡng Phật giáo ăn sâu bám rễ bao đời, cũng xem núi Bà Đen như một điểm đến linh thiêng phải đến nhiều lần trong đời.
Vào dịp Lễ hội Xuân đầu năm, trên đỉnh núi Bà Đen, cả người Campuchia và khách Việt đều hoà mình vào không gian văn hoá độc đáo mang linh hồn văn hoá người Khmer, với các điệu múa trống Chhay-dăm, nhạc ngũ âm, mú Khmer...
Ấy là cách mà Tây Ninh khiến du khách mê mẩn, nơi đỉnh núi Bà Đen không chỉ là ngọn non linh đã đi vào huyền thoại và trở thành biểu tượng tín ngưỡng của người dân Nam bộ, mà còn là điểm đến để du khách hoà mình vào thiên nhiên đất trời, khám phá những lớp lang văn hoá bản địa đẹp đẽ, và tìm kiếm không gian để cân bằng thân – tâm – trí giữa cuộc sống bộn bề dễ khiến con người ngột ngạt.
Mở khoá du lịch bằng văn hoá tâm linh
Dăm bảy năm trước, hầu như chẳng mấy ai nhắc đến địa danh Tây Ninh trên bản đồ du lịch nội địa chứ chưa nói đến khu vực. Tây Ninh có gì ngoài một ngọn núi Bà Đen cao nhất miền Nam bộ quanh năm mây phủ dành cho các bà, các chị mỗi năm lên đây một vài lần để tỏ lòng tôn kính với Linh Sơn Thánh Mẫu, và thảng hoặc là vài phượt thủ muốn chinh phục nóc nhà Nam bộ?
Nằm cách TP.HCM chưa đến 100 cây số, nhưng quãng đường ấy lại trở nên quá xa để ai đó quyết định ghé chơi chỉ vì chợt thèm một bát bánh canh Trảng Bàng, thèm vị ốc núi giòn sần sật, hay nhớ vị mặn cay nồng đượm của muối ớt. Sở hữu đến 8 di sản văn hoá phi vật thể - một con số khiến nhiều địa phương phải e dè – nhưng Tây Ninh của ít nhất 5 năm về trước cũng chẳng thể ghi tên trên bản đồ du lịch Việt với Lễ vía bà Linh Sơn Thánh Mẫu, với điệu múa trống Chhay-dăm, nghệ thuật đờn ca tài tử, với nghề làm bánh tráng phơi sương Trảng Bàng, hay với nghệ thuật chế biến món chay lừng danh khắp xứ. Các di sản văn hoá phi vật thể đó có thể làm nên linh hồn của một vùng đất trù phú đậm đà bản sắc văn hoá truyền thống, nhưng vẫn chưa thể “hữu xạ tự nhiên hương” để đưa Tây Ninh thành kinh đô du lịch.
Cho đến khi núi Bà Đen cựa mình, bắt đầu từ năm 2020.
Tuyến cáp treo đầu tiên đưa du khách lên đỉnh núi chỉ trong 8 phút thay vì phải mất 4 giờ đồng hồ theo đường núi hiểm trở. Chùa Bà được cải tạo, mở rộng với khuôn viên khang trang, dẫn lối du khách đến với hành trình tâm linh an yên với điện thờ Linh Sơn Thánh Mẫu đã có từ 300 năm.
Đặc biệt, lần đầu tiên hàng triệu du khách được lên nóc nhà Nam bộ chỉ sau vài phút đi cáp treo và phóng tầm mắt ra toàn cảnh đồng bằng trù phú với hồ Dầu Tiếng mênh mông và những cánh đồng lúa xanh mướt mát. Ngay trên đỉnh núi là bức tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn bằng đồng cao nhất Châu Á đứng uy nghi hướng tuệ nhãn ra vùng cả đồng bằng Nam bộ rộng lớn.
Dưới chân đại tượng Phật, du khách được tiếp cận với thế giới Phật giáo bằng ứng dụng công nghệ hiện đại lần đầu tiên có tại Việt Nam – công nghệ chiếu phim 3D mapping về sự hình thành của vũ trụ dưới lăng kính Phật giáo. Cũng tại quần thể này, các tín đồ được chiêm ngưỡng hàng trăm phiên bản mô phỏng những tác phẩm nghệ thuật Phật Giáo kinh điển, trong đó có nhiều pho tượng Phật nổi tiếng của Việt Nam và thế giới.
Đặc biệt quanh năm, tại núi Bà Đen diễn ra rất nhiều lễ hội quy mô hút hàng triệu Phật tử và du khách thập phương như Lễ hội Xuân núi Bà Đen (tháng Giêng), Lễ hội Vía Quán Thế Âm Bồ Tát (Tháng 2 âm lịch), Lễ hội Vía Bà (Tháng 5 âm lịch)…
Với cả một quần thể tâm linh kỳ vĩ giữa đỉnh núi được mệnh danh “đệ nhất thiên sơn”, núi Bà Đen trở thành điểm đến tâm linh hút khách bậc nhất cả nước. Trong tháng đầu tiên của năm 2023, Tây Ninh đã đón lượng khách bằng tổng cả năm 2019. Từ một miền biên viễn lặng lẽ, Tây Ninh trở mình thành ngôi sao mới của du lịch miền Nam bộ.
Hành trình định danh trên bản đồ du lịch Việt
Trong khi Đà Nẵng được vinh danh là “Điểm đến sự kiện lễ hội hàng đầu châu Á” vào năm 2022, Phú Quốc là "Điểm đến biển đảo thiên nhiên hàng đầu thế giới" năm 2021, Hạ Long là thành phố di sản được cả thế giới biết đến, thì Tây Ninh dù hút lượng khách lớn dịp đầu năm nay vẫn chỉ “khiêm tốn” là điểm đến hấp dẫn hàng đầu Nam bộ. Ngoài khu du lịch núi Bà Đen chiếm đến hơn 90% lượng khách đến Tây Ninh, những điểm đến tạo nên linh hồn cho thành phố bò tơ bánh tráng này như Toà Thánh Cao Đài, Ma Thiên Lãnh, hay vườn quốc gia Lò Gò Xa Mát dường như vẫn chưa đủ hấp lực để tạo sức cạnh tranh vượt trội cho du lịch Tây Ninh.
Các điểm đến còn ít trải nghiệm, hút khách chủ yếu dựa vào du lịch tâm linh – điều đó khiến Tây Ninh hầu như mới chỉ hút phần lớn du khách đến từ các tỉnh Nam bộ và các quốc gia lân cận như Campuchia, Lào.
Để thực sự trở thành điểm đến có thể cạnh tranh với các kinh đô du lịch Việt như Đà Nẵng hay Phú Quốc, việc kêu gọi các tập đoàn kinh tế chiến lược cùng chung tay xây dựng các sản phẩm/dịch vụ du lịch mới đẳng cấp là điều cấp thiết với Tây Ninh.
Theo đồ án quy hoạch chung đến năm 2035, Tây Ninh xác định Khu du lịch núi Bà Đen là trọng tâm đầu tư, tạo động lực lan toả cho du lịch của tỉnh. Theo đó, Tây Ninh sẽ phát triển Khu du lịch núi Bà Đen thành khu du lịch đặc sắc, hấp dẫn, đa dạng sản phẩm và loại hình du lịch truyền thống, tâm linh, sinh thái, nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí. Như thế, một hệ sinh thái du lịch giải trí nghỉ dưỡng hứa hẹn sẽ sớm được hình thành tại Tây Ninh, để nơi đây không chỉ là điểm đến tâm linh hàng đầu Nam bộ, mà còn là điểm đến để du khách có những trải nghiệm thư giãn, vui chơi đẳng cấp.
Theo ông Trần Anh Minh – Giám đốc Sở VHTTDL Tây Ninh, để hình thành các sản phẩm du lịch đẳng cấp, Tỉnh đã kêu gọi các tập đoàn kinh tế tư nhân lớn, đặc biệt là các tập đoàn có kinh nghiệm xây dựng các sản phẩm du lịch có đẳng cấp quốc tế. Những năm gần đây, với sự đầu tư của các tập đoàn lớn như Sun Group, Vingroup và quyết tâm của Tỉnh, một số sản phẩm du lịch đẳng cấp đã và đang hình thành. “Chúng tôi sẽ tiếp tục kêu gọi đầu tư các dự án như công viên chuyên đề hay khu nghỉ dưỡng để dần hình thành các sản phẩm du lịch đầu tư có trọng điểm để thu hút ngày càng đông khách đến với Tây Ninh” – ông Minh cho biết thêm.
Tây Ninh đang quyết liệt đi tìm lời giải cho sự bứt tốc của ngành du lịch. Và tin rằng, nhanh thôi, với sự quyết liệt của chính quyền và người dân tỉnh cùng sự vào cuộc của những nhà đầu tư có tâm, có tầm, Tây Ninh sẽ trở thành điểm đến mới có thể cạnh tranh, thậm chí là vượt trội so với các ngôi sao nội địa như Đà Nẵng, Quảng Ninh hay thậm chí là Phú Quốc.
