Công chiếu vào Mùng 1 Tết Nguyên đán 2023, Nhà bà Nữ ngay lập tức trở thành cái tên đứng đầu phòng vé và liên tục giữ vững ngôi vị. Bộ phim xô đổ kỷ lục của Bố già khi vượt mốc 200 tỷ trong 7 ngày, sớm hơn 2 ngày. Theo số liệu từ Box Office Vietnam, tính đến 31/1, phim đạt doanh thu 278 tỷ đồng.
Trước khi đường đua phim Tết khởi động, điện ảnh Việt nhận về tín hiệu không mấy khả quan khi hầu hết đều có doanh thu khiêm tốn. Nổi cộm là trường hợp gần đây của Thanh Sói khi thu về vỏn vẹn gần 23 tỷ đồng dù nhận mưa lời khen từ giới phê bình đến khán giả đại chúng. Chính vì vậy, việc Nhà bà Nữ ra mắt cũng nhận được những dự đoán không tốt, nhiều ý kiến nghi ngờ phim khó vượt qua cái bóng của Bố già.
Song, con số thực tế sau khi phim công chiếu đã gây bất ngờ lớn. Doanh thu không chỉ tăng liên tục mà còn tăng mạnh hơn qua từng ngày. Phim không ngừng thiết lập các cột mốc kỷ lục mới cho điện ảnh Việt.
Trấn Thành đã là thương hiệu cá nhân
Nhà bà Nữ gây tò mò khi tận dụng bàn đạp từ danh tiếng sẵn có của Bố già, cũng như thương hiệu cá nhân của Trấn Thành. Trao đổi với Zing, đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn cho rằng một trong những điểm khiến Nhà bà Nữ đạt doanh thu gần 300 tỷ đồng là sức ảnh hưởng của Trấn Thành. Sau thành công của Bố già, khán giả phần nào tin vào uy tín của Trấn Thành và không ngần ngại mua vé ra rạp.
“Nếu không phải là Trấn Thành thì nhiều lắm, phim chỉ đạt được một nửa doanh thu kể trên. Mà như vậy cũng rất là đáng kinh ngạc rồi. Chúng ta có thể nhìn vào trường hợp Tiệc trăng máu đạt doanh thu 170 tỷ để mường tượng”, ông Tuấn chia sẻ.
Ngoài ra, chủ đề phim cũng là lý do. Phim tiếp tục theo đuổi thể loại tình cảm gia đình, khai thác các vấn đề tồn đọng trong mối quan hệ mẹ con, vợ chồng hay tình cảm trai gái. Cộng thêm việc xây dựng nhân vật, gia đình bà Nữ quen thuộc cũng là một cách tiếp cận nhanh và mạnh tới người xem để dẫn dắt cảm xúc của họ. Đồng thời, việc chọn định dạng này và thời điểm mắt vào dịp Tết cũng là một nước đi khôn ngoan mà đội ngũ sản xuất đã thực hiện.
Nhà bà Nữ có các yếu tố gây cười nhưng vẫn bám sát thực tế cuộc sống và giữ được tính “thuần Việt”: Một gia đình ba thế hệ, những ồn ào và xung đột diễn ra liên tục mà đa số người xem đều có thể tìm được hình ảnh của người thân, bạn bè hay chính mình trong đó. Phim đặt mục đích đánh nhiều vào cảm xúc, tìm kiếm sự đồng cảm từ phía người xem.
"Trấn Thành cho thấy anh đã có kinh nghiệm và thực lực làm phim về gia đình, thế hệ. Chính vì thế, tác phẩm thu hút được số đông khán giả - những người vốn đối diện với các vấn đề tương tự trong cuộc sống", đạo diễn Hữu Tuấn nêu quan điểm.
Điều kiện thuận lợi ngoài rạp
Luồng dư luận trái chiều về kịch bản, cách xây dựng nhân vật trong phim vô tình giúp Nhà bà Nữ tạo được hiệu ứng truyền thông sôi nổi. Trong công tác quảng bá, dàn diễn viên cũng có lịch đi Cinetour dày đặc, giao lưu và tiếp xúc với khán giả liên tục để giữ lửa. Cộng thêm yếu tố WOM (Word-of-mouth) hay nôm na là hiệu ứng truyền miệng được coi là ưu thế lớn để phim tiếp cận khán giả dù vướng nhiều tranh cãi trên mạng xã hội. Càng được thảo luận thì càng có nhiều người quan tâm, xem phim để trao đổi.
Ngoài ra, xét trong các phim Tết lần này, vốn dĩ Nhà bà Nữ sẽ đụng độ 2 đại diện khác từ Việt Nam. Tuy nhiên, Siêu lừa gặp siêu lầy đã đột ngột ra thông báo dời lịch chiếu sang 24/3. Còn lại, đối thủ Chị chị em em 2 theo đuổi thể loại khác, dù đẹp và hài hước nhưng vẫn kén khách. Bằng chứng là doanh thu trong ngày của phim chỉ bằng khoảng 1/10 Nhà bà Nữ. Điều này cũng chứng tỏ phim mới của Trấn Thành đang đè bẹp nhiều đối thủ trong và ngoài nước trong dịp Tết năm nay.
Ở góc độ nhà rạp, ông Thái Dương - đại diện Lotte Cinema - nói với Zing rằng Nhà bà Nữ của Trấn Thành gặp nhiều điều kiện thuận lợi về thời điểm phát hành, nhất là không phải đối đầu với bom tấn Hollywood nào vào dịp Tết Nguyên đán.
Avatar: The Way of Water, Puss in Boots: The Last Wish đã hạ nhiệt sau hơn một tháng công chiếu. Các phim ngoại khác như Xác ướp: Cuộc phiêu lưu đến từ London, Phi vụ toàn sao, Pororo: Cuộc phiêu lưu đến dinh thự rồng, M3gan… không quá nổi bật. Thể loại, đề tài của các phim kể trên không phải là lựa chọn của khán giả Việt trong những ngày đầu năm mới.
Sau khi ra mắt, các câu thoại và phân cảnh trong phim được chia sẻ nhiều trên mạng xã hội.
Nhiều điểm gây tranh cãi trong Nhà bà Nữ
Thành công mà Nhà bà Nữ gặt hái vẫn là điều bất ngờ cho nền điện ảnh Việt nói chung và các nhà làm phim nói riêng. Bởi so với doanh thu cao ngất ngưởng mà phim đạt được, nội dung và các vấn đề cốt lõi bên trong chưa được đánh giá cao. Thậm chí, tác phẩm còn xuất hiện nhiều sạn và gây nên không ít phản ứng trái chiều về cách truyền tải thông điệp đến khán giả.
Trước hết, điều khiến người xem băn khoăn ở Nhà bà Nữ là chất lượng tổng thể. Phim mắc kẹt giữa tiêu chuẩn của một web drama và một tác phẩm điện ảnh thực thụ. Không gian phim hiện lên quá ồn ào, những tiếng chửi rủa vang lên không ngớt kèm theo việc lạm dụng từ ngữ thô tục trở thành một con dao hai lưỡi.
Tìm kiếm chất liệu “đời”, tác phẩm lại vô tình gắn cho người lao động những hình ảnh không hay, mặc định rằng người ít học thì miệng luôn văng tục như: “thằng chó”, “chó đẻ”,... Thêm nữa, phim còn liên tục phạm lỗi “Show, don’t tell” khi thoại nhiều, liên tục. Hơn 50% cảnh quay các diễn viên phải gồng mình dùng lời lẽ để diễn tả những gì đang xảy đến dù mọi thứ rất dễ đoán.
Tư liệu làm phim còn nông, không đột phá. Nội dung được phân tách làm ba hồi: giới thiệu - đặt vấn đề - giải quyết. Trấn Thành làm ổn trong giai đoạn đầu nhưng càng tiến về hồi ba, anh cài cắm nhiều câu thoại nặng triết lý và mâu thuẫn với hình tượng bỗ bã mà các nhân vật được xây dựng từ đầu.
Nhà bà Nữ là một gia đình nhiều rắc rối chứ không chỉ riêng xung đột thế hệ giữa mẹ con nữ chính. Việc ôm đồm nhiều thứ khiến các vấn đề cốt lõi vừa được đẩy lên cao trào đã vội đi đến kết luận. Phim chỉ lướt qua bề nổi, mọi thứ có vẻ đã kết thúc êm xuôi nhưng thực chất lại chẳng có gì được giải quyết triệt để.
Cuối cùng, phần nhạc cũng không tạo được cảm xúc nhiều như trước đây. Nhà bà Nữ dùng hiệu ứng âm thanh chạy theo xu hướng, điển hình là trào lưu “nhìn sang trái” để gây cười nhưng bị phản tác dụng vì không ăn nhập với hình ảnh. Sử dụng âm thanh tùy hứng, phim không chỉ làm tụt cảm xúc người xem mà còn góp phần đẩy lùi chất lượng của mình về vạch web drama.
"Trấn Thành cần nghiêm túc suy nghĩ và điều chỉnh hạn chế"
Theo nhà thơ, nhà báo Nguyễn Phong Việt, Nhà bà Nữ thật ra là một phiên bản khác của Bố già. Do đó, giới chuyên môn không thấy được sự khác biệt về mặt kỹ thuật làm phim của Trấn Thành. Tuy nhiên, qua hai phim này, khán giả biết rõ thế mạnh của Trấn Thành là tạo ra được những rung động cảm xúc rất thật. Đây là yếu tố mang đến thành công của cả hai bộ phim chứ không phải là kỹ thuật làm phim.
“Nếu nhìn ở góc độ hiểu khán giả và biết cách mang đến một món ăn phù hợp trong thực đơn giải trí ngày Tết thì Nhà bà Nữ xứng đáng với mức doanh thu gần 300 tỷ đồng. Tuy nhiên, không thể nhìn vào mức doanh thu tốt để cho rằng đây là một bộ phim tốt. Sự nghịch lý này cho thấy thị trường điện ảnh Việt vẫn còn quá mông lung và mơ hồ”, ông Việt chia sẻ.
Trong khi đó, đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn cho rằng điều đáng để Trấn Thành suy nghĩ bây giờ là liệu bao giờ thì khán giả sẽ thấy những thông điệp này trở nên cũ kỹ.
“Cũng giống như bà Ngọc Nữ trong phim hay nhiều bà mẹ hổ ngoài đời, dạy con khắt khe nhưng nói đi nói lại quá nhiều thì dù có đúng đắn cũng trở nên nhàm tai và sáo mòn. Một điểm cần chú ý ở Nhà bà Nữ là tính điển hình hóa cao độ của các thông điệp xã hội, đây là chỗ khiến cho bộ phim mang đậm màu sắc của sân khấu cổ điển hơn là của tác phẩm điện ảnh hiện đại. Cũng đã nhiều lần người ta chuyển thể kịch của Shakespeare hay Ibsen thành phim điện ảnh, nhưng hầu như đây là những tác phẩm này chỉ mang tính thể nghiệm. Về cơ bản, dù có gốc từ sân khấu cổ điển, thì điện ảnh từ lâu đã đi xa khỏi những mẫu nhân vật và mâu thuẫn điển hình”, đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn nói.
Theo ông Nguyễn Phong Việt, đề tài gia đình là thế mạnh của Trấn Thành. Song Trấn Thành không thể mãi lặp lại chính mình trong những sản phẩm kế tiếp. Những điểm hạn chế của phim về mặt kịch bản, lời thoại, lạm dụng chửi thề, nói tục… cũng buộc nam MC phải nghiêm túc suy nghĩ và có điều chỉnh.
“Nhà bà Nữ không hẳn là sắc màu điện ảnh mà bị trộn lẫn bởi truyền hình, sân khấu kịch, một chút web drama nhưng với khán giả đại chúng, họ xem và họ thấy mình trong đó. Vậy là thành công. Tuy nhiên, một món ăn hoài sẽ ngán. Việc áp dụng công thức giống nhau từ Bố già đến Nhà bà Nữ, đến sản phẩm tiếp theo, Trấn Thành phải thay đổi nếu còn muốn khán giả ủng hộ”, ông Việt nhấn mạnh.
